Festiwal Filmowy w Gdyni – kilka suchych faktów.
Obejrzałem wszystkie filmy. Bardzo dobre były tylko trzy: „Ostatnia rodzina”, „Wołyń” i „Jestem mordercą”. W odrębnej kategorii, dla fanów polskiej komedii komercyjnej (nie należę do nich) , także „Planeta singli” może zostać uznana za film udany, mimo że sklejony jest z kalek. „Na granicy” „Kamper” i „Plac zabaw”, to dzieła przyzwoite, ale nie wróżę im dużej frekwencji w kinach, jeśli w ogóle wejdą do szerokiej dystrybucji („Kamper” i „Na granicy” już były, ale niestety nie miały wielu widzów).
Cała reszta, czyli 9 z 16 filmów konkursu głównego jest słaba lub zła.
Publiczność w Gdyni była jak zwykle gościnna, przyjaźnie nastawiona i pobłażliwa dla dzieł swoich filmowych gości, ale natychmiast po festiwalu taryfa ulgowa się kończy. Podobnie jak w innych miastach w Polsce, ludzie raczej nie pójdą (lub nie poszli, bo niektóre filmy były już w obiegu) do kina na większość festiwalowych filmów, za wyjątkiem pierwszej czwórki. Po raz kolejny nie poprą rodzimej produkcji i wydadzą pieniądze na filmy amerykańskie.
Jak co roku, od lat winne są przede wszystkim scenariusze, a w niektórych przypadkach ich brak. Przyjrzyjmy się w liczbach kto je pisał albo nie pisał, bo czasem trudno było zauważyć jakiś dramaturgiczny plan na cały film, a nawet scenę.
Podzieliłem twórców na dwie kategorie: 1) scenarzyści, 2) reżyserzy i producenci. W przypadku każdego filmu określiłem procent jaki w tekście miał scenarzysta. Np. Jeśli scenarzysta nie był jednocześnie reżyserem i pisał samodzielnie, udział scenarzysty wynosi 100%, w przypadku „Planety singli” jest to 6/7, czyli 86%. Gdy w napisach pojawił się zarówno scenarzysta jaki i reżyser, udział wyniósł po 50%.
Wynik 2016 jest podobny do tego z lat ubiegłych. We wszystkich 16 filmach scenarzystom przypadło 27%, czyli około 1/4 udziału w tekście. Pozostałe ¾ przypada reżyserom z niewielkim udziałem producentów. Te wieloletnie statystyki, system szkolenia reżyserów w szkołach filmowych oraz przyzwyczajenia producentów, wskazują na to, że najbliższej przyszłości nic się nie zmieni.

Prawie wszystkie filmy przesycone są dojmującym smutkiem i depresją. Radości i poczucia humoru trzeba szukać z lupą (poza fragmentami „Ostatniej rodziny” oraz „Planety singli”, która należy do zupełnie innej kategorii), a seks pokazywany jest w sposób odrażający, za wyjątkiem „Sług bożych”. Woody Allen mówił, że po słuchaniu Wagnera ma się ochotę ruszyć na Polskę. Po obejrzeniu całego tegorocznego zestawu festiwalowego, wprost przeciwnie. Nie ma się ochoty na nic.

Co ciekawe i symptomatyczne, w tym roku udział scenarzysty w scenariuszu filmu, który zdobył „Złote Lwy” czyli „Ostatniej rodzinie” wyniósł 100%. Podobnie było w 2014, gdy triumfowali „Bogowie”.

Dla porównania zrobiłem podobną statystykę dla 5 filmów nominowanych do Oskara w 2016.
Udział scenarzystów w finałowych produkcjach wyniósł tam 80%, czyli jest 3 razy większy niż w Polsce.

Interesujące dane przynosi też statystyka udziału kobiet w scenariuszach i reżyserii. Wyniósł on dokładnie ZERO dla obu kategorii. Jest to o tyle interesujace, że w polskich serialach scenariusze piszą i redagują w większości kobiety. Za to reżyserują głównie mężczyźni.

I na koniec dwie łyżki miodu do tej beczki dziegciu. Pierwsza : było kilka wybitnych kreacji aktorskich. Druga łyżka : mamy znakomitych operatorów.
Często warto jest wyłączyć się ze śledzenia irytującej, niejasnej, wydumanej fabuły i podziwiać na ekranie piękne obrazy i grę aktorów.